Fotoğrafta ışık, ön görüleceği üzere en temel ve belirleyici unsurlardan birisidir. Işık bir fotoğrafın olmazsa olmazlarındandır.
Fotoğrafçılığın temeli olarak kabul edilen ışık, fotoğrafı çeken kişinin kullanmayı iyi bilmesi sayesinde, oluşacak görselin de kalitesini belirleyen en önemli etkenlerden birisidir. Bu yüzden ışığı yakalamayı, ölçmeyi ve fotoğraflamak istediğimiz objenin etrafında dönüşünü görmeyi öğrenmemiz gerekir.
Peki fotoğrafta ışık nasıl kullanılır? Işığın yönleri ve özellikleri nelerdir? Hangi alanlarda bu ışık kaynaklarını nasıl kullanmalıyız? Şimdi temel fotoğrafçılık eğitiminize katkı sağlayacak bazı bilgileri sıralayalım.
Fotoğrafta Işık Nedir?
Her sanat dalında olduğu gibi fotoğrafın da kendini ifade etme biçimi ışıktır. Bir başka deyişle fotoğrafta ışık, fotoğrafçının kendini ifade etmek için sanatına yansıttığı yazı veya çizimdir.
Aslında fotoğrafa başlarken öğrenilmesi gereken teknik bilgilerin hepsinde ışığı doğru kullanmak ve fotoğrafa yansıtmak yatar. Çünkü elimize fotoğraf makinesini aldığımızda teknik altyapımızdaki ayarları uygularken, parlak güneşe, bulutlu havaya, gölgelere ya da açık gökyüzüne göre yaparız. Fotoğraf çekerken ışığı iyi yakalamalı, ölçmeli ve değerlendirmelisiniz.
Bu yüzden ışık kaynaklarında günün evrelerinde kullanılan günbatımı, gün doğumu, yaz ışığı, altın gece ışığı, mavi tan ışığı gibi terimler önemlidir.
NIKON D700 | 16-35mm f4 | 16mm / ƒ/14 / 8s / ISO 100
I’m a “Traveler” by Mohd Zaki Shamsudin on 500px
Fotoğrafta Işık Özellikleri ve Yönleri, Türleri Nasıldır?
Fotoğrafta ışık yönleri ve türleri nasıl kategorilendirilir ve buna göre kullanım alanları nasıldır? Eğer fotoğrafınızın iyi olarak değerlendirilmesini istiyorsanız, ışık türlerinin ve yönlerinin ve hangi koşullarda kullanıldığını bilmeniz gerekmektedir.
Fotoğraf çekme becerimiz geliştikçe, belki yapılmaması gereken notlara dikkat ediyoruz ve farklı yöntemler geliştirdikçe daha yaratıcı bakmaya başlıyoruz. İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek zaman istediği gibi bu süreç herkes için değişken olabiliyor.
Fotografik bakış açınızı geliştirmek ve hatta etrafınızdaki ışığın en güzel konumunu bulabilmek için en iyi yöntemlerden birisi her açıyı kontrol etmektir. Önünüzdeki bir objeyi fotoğraflayıp yolunuza devam etmek yerine aynı obje / konu için farklı açıları mutlaka deneyin. Zamanla gözünüz, ışığın fotoğrafınız için olabilecek en güzel yönünü otomatik olarak yakalıyor olacak.
Fotoğrafta Işık Özellikleri
Parlaklık
Işık şiddetinin direk veya yansıyan yoğunluğunun ölçüsüne parlaklık denir. Fotoğraf çekiminde alınan pozisyona göre ışıkla oluşan rengin yoğunluğunu ve beraberinde fotoğrafın kalitesini etkiler.
Şiddet
Yumuşak olmayan ışığa şiddetli ya da güçlü ışık denir. Gün ortasında yoğun güneş ışığını sert ve güçlü şekilde yorumlayabilirsiniz. Özellikle filtre kullanımlarıyla bu güçlü ışığı ihtiyacınıza göre zayıflatıp verimli bir şekilde kullanabilirsiniz.
Kontrast
Mecut kaynak ışığa göre oluşan fotoğrftaki en parlak bölüm ile en karanlık bölüm arasındaki farka kontrast denir. Kontrast bir başka ifadeyle bahsedilen bölgelerdeki en açıktan en koyu tona geçinceye kadar fotoğraftaki ara gri tonların varlığı ya da yokluğunu ifade eder.
Yön
Işığın yönü, fotoğrafta etkili olarak kullanılan durumudur. Işığın yönü vuruş açısına göre belirlenir ve beraberinde oluşan gölgenin pozisyon ve uzunluğunu da belirlemiş olur.
Nikon D5500 | 18-55mm f/3.5-5.6 | ƒ/11 / 23.1mm / 1/640 / ISO200
Fotoğrafta Işık Yönleri ve Türleri
Şimdi fotoğrafta ışık türleri ya da yönlerini listelemeye çalışalım. Başlıca ışık türleri cephe ışığı, yanal ışık, ters ışık, tepe ışığı ve alttan gelen ışık olmak üzere 5’e ayrılır.
Cephe Işığı
Cephe ışığı, çekimi yapılan konunun önünden gelen ve üzerine herhangi bir gölge oluşturmayacak şekilde düşen bir ışık türüdür. Işık kaynağı fotoğraf makinesinin az veya çok olacak şekilde arkasındadır. Kontrast bu ışık türünde diğerlerine oranla daha düşüktür.
Cephe ışığı aynı zamanda en düz ve en yassı etkiyi verir. Konunu her köşesi eşit şekilde aydınlatıldığı için net görüntü elde edilir ve derinlik oluşmaz. Doğru renkler almak için cephe ışığı tavsiye edilse bile bu ışıkta hacim ve derinlik etkisinin en az seviyede olduğu bilinmelidir. Gerçek cephe ışığı için en iyi kaynak ring flaşlarıdır.
Yanal Işık
Yanal ışık türünü konunun sağ ya da sol tarafından gelen ışık olarak tanımlayabiliriz. Bu ışık türü kullanıldığında oluşan fotoğrafta gölge oluşturulabilir ve fotoğrafa doğal olarak derinlik katar.
Bu sayede fotoğrafta hareket oluşur ve konunun gölge ile beraber sıradanlığı kaybolur. Yanal ışık genelde iyi sonuç verir ve fotoğrafçılar tarafından sıklıkla kullanılır.
Ters Işık
Ters ışık türü genelde konunun arkasından gelen ışık için kullanılır. Yani ışık kaynağı az veya çok konunun arka tarafındadır. Dolayısıyla oluşan gölgeler fotoğraf makinesine doğru uzar. Kullanım yeri daha çok silüet çekimleridir ve derinlik katmak için idealdir. Doğru şekilde kullanıldığı zaman güzel görüntüler elde edilmektedir ve kontrast verimli bir şekilde kullanılmaktadır.
Diğer ışık türlerine göre konu kontrastı daha yüksektir. Ters ışık kullanımı daha çok silüet çekimlerinde ön plana çıkar. Genelde kullanımı zor olsa bile kattığı derinlik hissi ile iyi kullanıldığı zaman fotoğrafı oldukça kaliteli hale getiren bir türdür. Hemen ilk aklınıza gelen fotoğraf örnekleri olarak gün batımı fotoğraflarını düşünebilirsiniz.
Tepe Işığı
Tepe ışığı, güneşin en tepede olduğu zaman oluşur. Işık kaynağı konunun üzerinde konumlanmıştır. Buna en güzel örnek öğle güneşidir. En az fotojenik olan ışık türüdür. Yanlış tepe ışığı kullanımı ise konu üzerinde parlamaların meydana gelmesine ve keskin rahatsız gölgeler oluşmasına sebep olur.
Tepe ışığı ile çekim yapıldığında gölgelerin çok küçük olduğu ve derinlik ifadesi vermediği gözlemlenir. Bu yüzden fotoğrafçılar dış çekimler için güneşin daha aşağıda olduğu sabah ve öğleden sonrası saatleri tercih ederler.
Alttan Gelen Işık
Alttan gelen ışık doğal olmayan bir aydınlatma şeklidir. Az veya çok konuların alttan aydınlatıldığı şekildir. Kullanımı oldukça zordur ve doğru şekilde yapılmadığında rahatsız edici görüntüler ortaya çıkar.
Unutmayın ki iyi bir fotoğrafın temeli, ışığı iyi kullanmaktır. Bu yüzden fotoğrafta ışık en çok dikkat etmeniz gereken detayların başında gelmelidir.
İlk görüş bildiren siz olun