Nikon Matrix Ölçüm Sisteminin Gelişimi

Matrix ölçüm adını Nikon olmayan kameralarda göremezsiniz. Çünkü matrix ölçüm sistemi Nikon tarafından tescil edilmiş bir ölçüm sistemidir ve Türkiye’deki en yakın rakibi Canon’un kullandığı “Evaluative Metering” yani “Değerlendirmeli Ölçüm” diyebileceğimiz sistem de matrix ölçüme benzer bir sistemdir.

Günümüzde Nikon, Matrix ölçümün kullanım alanını genişleterek otomatik pozometre kontrolü dışında otomatik netlikte (AF), Otomatik beyaz ayarında ve CLS denen (Cretive Light System) flaşla aydınlatma sisteminde yaratıcı ışık sistemleri olarak adlandırabileceğimiz sistemlerde de kullanmaktadır. 

Nikon’un 5 parçalı renksiz algılayan ilk matrix sensörü 1983 yılında piyasaya çıkan Nikon FA modelinde kullanılmıştır. Sistem, zaman içerisinde oldukça gelişmiştir. En son versiyon Nikon D4 ve Nikon D800’de kullanılan 91.000 pixel RGB sensöründen oluşan CCD dizilimlerinden ibaretti. Bu sensör ışığı, renkleri, uzaklığı ve aktif netlik noktasını analiz edebiliyordu. 

3D-Colour Matrix Metering sistemi ilk defa 1.005 pixel RGB algılayıcı ile 1996 yılında piyasaya sürülen Nikon F5 kamerasında kullanmıştır. 2003 Yılında Nikon D2 serisi piyasaya çıktığında; Nikon pozometrik ölçüm sistemine TTL flaş ölçümünü de birleştirerek sistemin adını 3D-Colour Matrix Metering II olarak değiştirmiştir. 2012 Yılında ise Nikon D4 ile; 91.000 Pixel RGB-CCD sensör kullanarak sisteme yüz tanıma özelliğini de eklemiş ve sistemi iyileştirerek adını 3D-Colour Matrix Metering III olarak güncellemiştir.

Şimdi de hangi kamerada kaç parçalı sensör kullanılmış ona bir bakalım.

• 5 Parçalı sensör : FA, F4
• 8 Parçalı sensör : F70, F90x
• 10 Parçalı sensör : F100, D100
• 25 Parçalı sensör : F75
• 420 Parçalı sensör : D50, D40, D40x, D80, D90, D3000, D3100, D5000, D5100
• 1.005 Parçalı sensör : F5, F6, D70, D70s, D200, D300, D300s, D700, D1, D1h, D1x, D2h, D2x, D3, D3x D3s
• 2.016 Parçalı sensör : D7000, D600
• 91.000 Parçalı sensör : D4, D800
  

Aşağıdaki şema 1996 yılında piyasaya çıkan Nikon F5’ de kullanılan birinci nesil 3D-Colour Matrix Metering sistemi görünmektedir. 1.005 parçalı (pixel) RGB CCD sensörün kalbinde bu 1.005 farklı noktadan gelen parlaklık ve renk bilgileri ölçülmektedir. Ölçülen bu bilgiler; Ortalama parlaklık, kontrastın görüntünün üst veya alt kısmında mı olduğu ve seçilen netlik noktasının etrafındaki parlaklık bilgilerini tarayan bir modüle verileri işlemesi için gönderilir. Tüm bu bilgiler bir mikro bilgisayar tarafından konudaki renk bilgisi, konunun seçilen netlik noktasındaki konumu ve Nikon D ve G tip lensler kullanılması durumunda konuyla aradaki mesafe gibi değişkenleri de dikkate alarak pozmetrik değerler vermektedir. Tüm bunların sonucuna Nikon, OPTİMUM (EN UYGUN) POZLAMA demektedir.

Nikon F5 3D Colour Matrix Metering Şeması

3D-Colour Matrix Metering sisteminin verimli olabilmesi için Nikon’un D ve G tipi lenslerinin kullanılması gerekmektedir. Çünkü sadece D ve G lensler konuyla olan uzaklığı kameraya iletebilmektedir. D tipi lensler 1992 yılında üretilmeye başlanmış ve 2000 yılında ise Nikon, maliyet indirimi yapmak için diyafram ayar halkasını çıkararak bu güzelim lenslerin eski MANUEL gövdelerde diyafram önceliğinde (A) kullanılmasını imkansız hale getirmişti. Tüm G lensler aynı zamanda da D tip lenstirler.

Geleneksel merkez ağırlıklı ölçüm sistemi, güzel sonuçlar için halen popüler bir ölçüm metodu olmakla birlikte bazı sıkıntıları da bulunmaktadır. Ters ışık olarak ifade edebileceğimiz ışığın arkadan geldiği durumlarda; Gelen ışığın dengelenmesinde tecrübeli fotoğrafçıların tahmini pozometrik değerler kullanarak yaptıkları denemelerde bile hatırı sayılır şekilde hata yaptıkları görülebilmektedir. Nikon FA’nın matrix ölçüm sisteminde fotoğrafı çekilecek kare 5 farklı alana bölünmüştür. Kameranın bilgisayarı en uygun pozometrik değeri verebilmek için sensörün her parçasına düşen ışıklı ve koyu bölgelerin oranını dikkate alarak hesaplama yapmaktadır.

Nikon FA’nın piyasaya çıkışından 13 yıl sonra Matrix ölçüm sisteminin konseptini değiştiren ve karmaşık ışık koşullarında bile mükemmel sonuçlar veren 1.005 pixel ve R (kırmızı) G (yeşil) ve B (mavi) filtrelerden oluşan CCD sensörü kullanan sistemi 1996 yılında Nikon F5 fotoğraf makinesinde kullandı. Yeni sisteme 3D-Colour Matrix Metering sistemi denildi ve devrim niteliğinde bir yenilik getirmişti. Bu yenilik ise; Eski sistemde pozometrik değerler hesaplanırken karedeki parlaklık ve kontrast bilgileri kullanılırken bu sistemde cismin rengi ve kamera arasındaki uzaklığı da pozometrik değerlerin hesabında kullanılmaya başlandı. Bu ölçüm sistemiyle floresan veya tungsten lamba altında yapılan çekimlerde, cismin daha güzel pozlanarak daha doğal görünmesi ve hedeflenen alanın neresinde Sarı, neresinde Yeşil ve Mavi olduğunu hesaba katarak daha hassas değerler veriyordu.

Nikon F6’nın 3D-Colour Matrix Metering sistemi hassasiyeti geliştirilmiş bir çekilecek konuyu okuma algoritması kullanıyordu. Sistem bir sürü parametreyle birlikte karedeki parlaklık, kontrast, seçilen netlik alanı, konu ile kamera arasındaki uzaklık bilgilerini en hassas ve keskin pozometrik değer vermek üzere veri tabanındaki 30.000 kare fotoğrafla karşılaştırarak son pozometrik değere karar vererek çekeceğiniz karedeki tüm detayları koruyordu.

Matrix sistemin istikrarlı evrimi devam ederek 3D-Colour Matrix Metering II olarak ilk defa Nikon’un D2x modelinde kullanıldı.

Teknik olarak SCENE RECOGNITIN SYSTEM yani sahne tanıma sistemi diyebileceğimiz sistem 1.005 pixel RGB sensörden konuyla ilgili gelen renk, parlaklık ve diğer bilgileri kullanarak netlik, pozometrik değer ve beyaz ayarının kusursuz bir şekilde hesaplanarak uygulanmasını sağlar. 1.005 Pixel RGB sensör ilk olarak Nikon F5 kamerada ışık ölçer olarak pozometrik ölçümlerin iyileştirilerek kusursuz olması için kullanılmıştır. 1.005 Pixel sensör özellikle konudaki renkleri ve parlaklık değerlerini algılayabildiği için pozometrik değerler, beyaz ayarı ve otomatik netlikte önemli ölçüde iyileştirme ve çekimle ilgili tüm değerlerin daha kusursuz hesaplanması sağlamıştır. Sensör konunun pozisyonundaki değişimleri prizmadan bile algılayabilmekte ve bu ise otomatik netlikteki keskinliğe yansımaktadır. Nikon 91.000 Pixel yeni RGB sensör’e yüz tanıma özelliğini de ekledi adını da 3D-Colour Matrix Metering III yaparak Nikon D4’ de kullandı. Yüz tanıma özelliği yüzdeki parlaklığı kontrol ederek, yüz arkadan aydınlanmış bile olsa en iyi şekilde pozlandırılmaktadır. Yüz tanıma özelliğinde istenirse fotoğrafı çekilecek kişinin yüzüne netlik kilitlenebilmektedir. Bunu yapmak için netlik alan modunu Auto Area AF moduna getirmek ve yüz tanımayı etkinleştirmek yeterli olmaktadır. 

Paylaşın...

Facebook

Twitter

Email

Linkedin

Whatsapp

Facebook Save